Η τροχιά του αστεροειδή 2011 AG5 τον φέρει πέρα από την τροχιά του Άρη και τόσο κοντά στον Ήλιο όσο η μισή απόσταση Γης και Αφροδίτης. Εικόνα: NASA/JPL/Caltech/NEOPO

Εντάξει, το παραδέχομαι ήθελα να σας τραβήξω την προσοχή για να διαβάστε αυτό το άρθρο. Μεγάλες διαστάσεις έχει πάρει η είδηση ότι ένας αστεροειδής έχει πολύ μεγάλες πιθανότητες να χτυπήσει την Γη το 2040 και φυσικά άρχισε πάλι η παραφιλολογία για το τέλος της ζωής σε αυτόν τον πλανήτη. Για να βάλουμε λοιπόν τα πράγματα στην θέση τους πρέπει να σας πούμε ότι η ΝΑΣΑ υπολόγισε ότι υπάρχει 1 στις 625 πιθανότητες ο αστεροειδής αυτός να χτυπήσει την Γη στις 5 Φεβρουαρίου του 2040. Υπάρχει τέτοια περίπτωση; Η γρήγορη απάντηση είναι, πιθανόν όχι. Οι αστρονόμοι όμως πρέπει να κάνουν περισσότερες παρατηρήσεις του αστεροειδή για να είναι βέβαιοι.

"Είναι υπερβολικά σπάνια η πρόσκρουση ενός αστεροειδή τέτοιου μεγέθους με την Γη και περιμένω ότι στο κοντινό μέλλον θα απορρίψουμε ολοκληρωτικά μία τέτοια ιδέα», αναφέρει ο Ντόναλντ Γέομανς διευθυντής του προγράμματος Παρακολούθησης Αντικειμένων Πλησίον της Γης στο εργαστήριο Τζέι-Πι της ΝΑΣΑ.

Ο Γέομανς έχει καταχωρήσει την πιθανότητα πρόσκρουσης με τον αστεροειδή ως «απίθανη» και να μερικά δεδομένα που έχουμε γι αυτόν τον αστεροειδή.

Ποια η πιθανότητα ο αστεροειδής να χτυπήσει την Γη;
Προς το παρόν οι αστρονόμοι έχουν καταχωρήσει αυτόν τον αστεροειδή στο νούμερο «1» στα «10» στην κλίμακα Κινδύνου Πρόσκρουσης Τορίνο. Το «1» σημαίνει ότι ο αστεροειδής θα περάσει κοντά από την Γη χωρίς να προκαλεί κάποιο επίπεδο κινδύνου . Οι τελευταίες μετρήσεις δείχνουν ότι η πρόσκρουση είναι απίθανη και χωρίς αιτία προσοχής ή ανησυχίας του πληθυσμού της Γης. Πολύ πιθανόν οι παρατηρήσεις μέσω τηλεσκοπίων να τον επαναφέρουν στο «0» της κλίμακας Τορίνο

Πόσο μεγάλος είναι ο αστεροειδής;
Ο 2011 AG5 έχει μέγεθος πλάτους 160 μέτρων και είναι ακόμα άγνωστη η σύνθεση του - αν αποτελείτε από πέτρα, σίδερο ή πάγο.

Πόσοι αστεροειδείς υπάρχουν πλησίον της Γης;
Ο αστεροειδής 2011 AG5 είναι ένας από τους 8.744 αστεροειδείς πλησίον της Γης που έχουν ανακαλυφθεί μέχρι σήμερα. Τα αντικείμενα αυτά πλησιάζουν μέχρι και 1,3 αστρονομικές μονάδες από τον Ήλιο (η Γη είναι 1 αστρονομική μονάδα μακριά που σημαίνει ότι περνάνε από την γειτονιά μας. Η αστρονομική μονάδα = 150,000,000 χιλιόμετρα)

1,305 από αυτά τα αντικείμενα έχουν χαρακτηριστεί ως πιθανά επικίνδυνα και είναι μεγαλύτερα από 150 μέτρα και έρχονται μέχρι 0,05 αστρονομικές μονάδες από την τροχιά της Γης, οπότε ο 2011 AG5 βρίσκετε στα όρια αυτού του χαρακτηρισμού.

Πως ανακαλύφθηκε ο αστεροειδής;
Ανακαλύφθηκε στις 8 Ιανουαρίου 2011 από αστρονόμους με ένα τηλεσκόπιο 60 ιντσών από την κορυφή του όρους Λεμόν της Αριζόνα των Η.Π.Α.

Που βρίσκεται τώρα ο 2011 AG5;
Η τροχιά του τον φέρνει πέρα από την τροχιά του Άρη και τόσο κοντά στον Ήλιο όσο η μισή απόσταση Γης - Αφροδίτης. Δείτε την εικόνα παραπάνω. Η εγγύτητα του στον ήλιο εμποδίζει τους αστρονόμους στην Γη να τον παρατηρήσουν αυτή την στιγμή.

Πότε θα μπορέσουν οι αστρονόμοι να μάθουν περισσότερα και να κάνουν καλύτερη πρόβλεψη;
"Τον Σεπτέμβριο του 2013 θα έχουμε την ευκαιρία να κάνουμε καλύτερες παρατηρήσεις του αστεροειδή 2011 AG5 όταν θα βρίσκεται 147 εκατομμύρια χιλιόμετρα από την Γη," είπε ο Γέομανς. "Θα είναι μία καλή ευκαιρία να μελετήσουμε αυτό το βράχο και να προσδιορίσουμε καλύτερα την τροχιά του."

Ο Γέομανς πρόσθεσε ότι ακόμα καλύτερες συνθήκες παρατήρησης θα έχουμε στα τέλη του 2015.

Ο αστεροειδής αυτός θα έρθει κοντά στην Γη πριν από το 2040;
Ο αστεροειδής 2011 AG5 θα έρθει κοντά στην Γη τον Φεβρουάριο του 2023 όταν θα περάσει κοντά από τον πλανήτη μας σε απόσταση 1,9 εκατομμυρίων χιλιομέτρων. Το 2028 θα ξαναπεράσει από την γειτονιά μας σε απόσταση 20,6 εκατομμυρίων χιλιομέτρων

Εικόνα από την ιστοσελίδα Impact Earth

Αν ο αστεροειδής 2011 AG5 χτυπούσε την Γη ποιες είναι οι πιθανές καταστροφές στην Γη;
Σύμφωνα με υπολογισμούς από την ιστοσελίδα Impact Earth, ένα αντικείμενο αυτού του μεγέθους θα ξεκίναγε να σπάει σε κομμάτια κατά την είσοδο του στην ατμόσφαιρα της Γης σε ύψος 65,500 μέτρων Μερικά από τα μεγαλύτερα κομμάτια θα έφταναν στο έδαφος και θα χτυπούσαν το έδαφος με ταχύτητα 2,64 χιλιόμετρα το δευτερόλεπτο και θα απελευθέρωναν ενέργεια 1,8 μεγατόνων.
Αυτό δεν θα δημιουργούσε προβλήματα σε παγκόσμια κλίμακα καθώς δεν θα διαταρασσόταν ο πλανήτης σε τόσο μεγάλο μέγεθος από την πρόσκρουση.
Τα σπασμένα θραύσματα θα χτυπούσαν το έδαφος με ελλειπτική τροχιά περίπου 1,17χμ x 0,824χμ σε διάμετρο με αποτέλεσμα την δημιουργία ενός πεδίου κρατήρων και όχι ενός μεμονωμένου κρατήρα. Ο μεγαλύτερος κρατήρας θα είχε διάμετρο 400 μέτρα και θα προκαλούσε σεισμό μεγέθους 4,8 στην κλίμακα Ρίχτερ.

Αν βρισκόσασταν σε απόσταση 1-10 χμ μακριά από το σημείο πρόσκρουσης θα είχατε την αίσθηση μίας νταλίκας που συγκρούεται πάνω σε ένα κτήριο. Τα παρκαρισμένα αυτοκίνητα θα ταρακουνιόντουσαν, πιάτα και παράθυρα θα έτρεμαν και μπορεί να ακουγόταν και τρίξιμο στους τοίχους. Ένα κύμα αέρα με ταχύτητα 26,3 μέτρα/δευτερόλεπτο θα έφτανε περίπου 10-30 δευτερόλεπτα μετά την πρόσκρουση.

Αν η πρόσκρουση γινόταν στην θάλασσα το παλιρροϊκό κύμα θα έφτανε 6,18 λεπτά μετά την πρόσκρουση αν βρισκόσασταν 10 χιλιόμετρα μακριά με κύμα που θα είχε ύψος μεταξύ 4,78 και 9,55 μέτρα.

Πόσο συχνά χτυπούν οι αστεροειδείς την Γη;
Ο Γέομανς λέει ότι κάθε μέρα η Γη σφυροκοπείται από 100 τόνους υλικού που έχουν εξεμεί από αστεροειδείς και κομήτες. Ευτυχώς το μεγαλύτερο μέρος αυτών είναι σκόνη και πολύ μικρά σωματίδια. Τα βλέπουμε συχνά να φωτίζουν ως πεφταστέρια τον νυχτερινό ουρανό καθώς καίγονται στην ατμόσφαιρα της Γης.  Περίπου μία φορά την ημέρα ένα αντικείμενο σε μέγεθος μπάλας ποδοσφαίρου χτυπάει στην ατμόσφαιρα της Γης και καίγεται. Μερικές φορές τον χρόνο αντικείμενα σε μέγεθος μικρού αυτοκινήτου χτυπάνε στην ατμόσφαιρα της Γης και φλέγονται ως εντυπωσιακές πύρινες μπάλες στον ουρανό. Πολύ σπάνια κάποια μεγάλα θραύσματα καταφέρνουν να φτάσουν μέχρι την Γη και να δημιουργήσουν κρατήρες.

Περισσότερες πληροφορίες:
Catalina Sky Survey http://www.lpl.arizona.edu/css/
Minor Planet Center http://www.minorplanetcenter.net/
Asteroid and Comet Impact Hazards website from NASA http://impact.arc.nasa.gov/intro.cfm
NASA's Near Earth Object Program http://neo.jpl.nasa.gov/
Impact Earth website http://www.purdue.edu/impactearth


Πηγη: Χρήστος Σωτηρόπουλος
Μέλος του Συλλόγου Φίλων Αστρονομίας Κρήτης
www.sfak.org